Współczesna medycyna weterynaryjna rozwija się w szybkim tempie. Skutecznie adaptuje najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne, dzięki którym diagnostyka i leczenie zwierząt stają się prostsze, szybsze, skuteczniejsze i szerzej dostępne. To przekłada się na znaczną poprawę jakości opieki nad zwierzętami. Jednym z niezastąpionych narzędzi diagnostycznych jest radiologia weterynaryjna. Czym dokładnie jest, jakie badania umożliwia i jakie rozwiązania technologiczne oferuje?
Radiologia i diagnostyka obrazowa w weterynarii stanowią wyjątkowo ważny element nowoczesnej praktyki i w większości lecznic oraz klinik są wykorzystywane na co dzień. Umożliwiają specjalistom szczegółowy wgląd w anatomię i fizjologię pacjentów zwierzęcych bez konieczności przeprowadzania procedur inwazyjnych, a natychmiastowy wynik umożliwia szybkie wdrożenie leczenia. Co warto wiedzieć o radiologii w weterynarii?
Co to jest radiologia weterynaryjna?
Radiologia to najstarsza dziedzina medycyny weterynaryjnej zajmująca się diagnostyką obrazową zwierząt. W tym celu wykorzystuje się specjalistyczne urządzenia RTG dla zwierząt (aparat rentgenowski) oraz bardziej zaawansowane techniki, takie jak tomografia komputerowa (CT) i rezonans magnetyczny (MRI). Dzięki niej możliwe jest nieinwazyjne badanie struktur wewnętrznych, co daje lekarzowi weterynarii szansę oceny stanu zdrowia pacjenta, zdiagnozowanie chorób, wykrycie złamań lub nieprawidłowości w obrębie układu kostnego.
Jest to kluczowe narzędzie w diagnostyce schorzeń układu kostnego, chorób płuc, serca, jamy brzusznej oraz wielu innych patologii. Dzięki obrazowaniu radiologicznemu możliwe jest również monitorowanie przebiegu leczenia, ocena skuteczności zastosowanych terapii oraz wykonywanie profilaktycznych badań dla zwierząt hodowlanych (np. prześwietlenia stawów biodrowych i łokciowych w przypadku psów rasowych).
Jakie badania wykonuje się w radiologii weterynaryjnej?
W radiologii weterynaryjnej wykonuje się trzy typy badań, które umożliwiają sprawdzenie organizmu zwierzęcia pod różnymi kątami. Badania te mają różne zastosowania i dają lekarzowi weterynarii różne możliwości:
Badania RTG (rentgenowskie) – stanowią podstawowe narzędzie w diagnostyce układu kostnego, stawów oraz narządów wewnętrznych. Są idealne do diagnozowania złamań kości, dysplazji stawów biodrowych i łokciowych, chorób zwyrodnieniowych stawów, nowotworów oraz ciał obcych w przewodzie pokarmowym. Mogą służyć do wykrywania kamieni nerkowych, wykrywania problemów z zębami, chorób serca, nowotworów oraz do oceny przebiegu ciąży.
Badania CT (tomografia komputerowa) – zapewnia trójwymiarowy obraz, co ułatwia diagnozowanie chorób neurologicznych i ortopedycznych. Jest skuteczna przy diagnostyce przepuklin krążka międzykręgowego, złamań i chorób zwyrodnieniowych, precyzyjnym ustalaniu lokalizacji nowotworów oraz ich rozprzestrzeniania, diagnozowaniu ropni, chorób serca, płuc.
Badania MRI (rezonans magnetyczny) – mniej powszechny w weterynarii niż badania RTG i CT, jednak sprawdza się u koni w przypadku kulawizn (lokalizacja urazów więzadeł i ścięgien), a także u wszystkich zwierząt w przypadku problemów z kręgosłupem, stawami, przy zaburzeniach neurologicznych i uszkodzeniach tkanek miękkich.
Znaczenie radiologii weterynaryjnej
Systemy radiologiczne dla klinik weterynaryjnych odgrywają bardzo istotną rolę we współczesnej diagnostyce zwierząt towarzyszących, hodowlanych oraz egzotycznych. Umożliwiają bezinwazyjne badanie oraz kontrolowanie stanu zdrowia pacjentów, co ogranicza ich stres oraz czas potrzebny na postawienie skutecznej diagnozy. Dają możliwość dokładnej lokalizacji problemów (istotną np. w przypadku złamań, nowotworów, ciała obcego w przewodzie pokarmowym) oraz pozwalają na szybkie zdiagnozowanie problemów, co jest bardzo ważne dla skutecznego leczenia. Stanowią również wsparcie w monitorowaniu postępów leczenia oraz dokumentowaniu zmian zachodzących z czasem.
RTG dla zwierząt – rozwój technologii
Weterynaryjne aparaty rentgenowskie przeszły długą drogę i mnóstwo innowacji, dzięki którym dziś możemy korzystać z zaawansowanych urządzeń, wspieranych sztuczną inteligencją. Dawniej (druga połowa XX. wieku) wykorzystywano klisze fotograficzne do rejestrowania obrazów uzyskiwanych po przejściu promieni rentgenowskich przez ciało zwierzęcia. Proces wymagał chemicznego wywoływania w ciemniach, co było czasochłonne i generowało odpady chemiczne. Zdjęcia można było obejrzeć tylko na negatoskopie. Dodatkowo jakość uzyskanych zdjęć mogła być różna (bardzo wiele zależało od umiejętności osób wywołujących zdjęcia) oraz stwarzała ryzyko zniszczenia lub zgubienia zdjęcia.
Sytuacja poprawiła się w pod koniec XX i na początku XXI wieku. Klisze zastąpiono płytkami fosforowymi. Nowy system eliminował ciemnie oraz umożliwiał podstawową obróbkę obrazu (kontrast, jasność), był więc znaczącym krokiem naprzód. Dodatkowo obrazy można było przechowywać na nośnikach elektronicznych i przesyłać drogą elektroniczną, co umożliwiało konsultacje z innymi specjalistami oraz bezpieczne przechowywanie bez ryzyka zniszczenia lub zgubienia zdjęć.
Następnie w radiologii weterynaryjnej obserwujemy przełom – erę cyfryzacji, dzięki której do wykonywania zdjęć są potrzebne niższe dawki promieniowania (kluczową dla bezpieczeństwa pacjentów i personelu), urządzenia radiologiczne umożliwiają cyfrową dokumentację i edycję zdjęć oraz ich natychmiastową dostępność. Technologia badań RTG wciąż jest rozwijana i dziś możemy korzystać z urządzeń wzbogaconych o przenośne, bezprzewodowe detektory ułatwiające pracę w terenie, zaawansowane algorytmy AI ułatwiające wykrywanie patologicznych zmian oraz integrację z innymi systemami obrazowania. Dzięki dodatkowym funkcjom, w jakie obecnie jest wyposażony detektor RTG weterynaryjny, możemy zapewnić zwierzętom lepszą diagnostykę i opiekę, a personelowi – prostszą, sprawniejszą i bezpieczniejszą pracę na co dzień.
Cyfrowe RTG weterynaryjne VetiX S380 Mindray
Vetix S380 – nowoczesne RTG dla weterynarii w naszej ofercie
Cyfrowe RTG w weterynarii to rewolucja w diagnostyce zwierząt. Jako oficjalny dystrybutor urządzeń weterynaryjnych Mindray Animal Care znamy od podszewki najnowsze funkcjonalności sprzętu do lecznic i klinik weterynaryjnych producenta docenianego na całym świecie. Jednym z urządzeń dostępnych w naszej ofercie jest Vetix S380 – system do cyfrowego obrazowania rentgenowskiego zaprojektowany specjalnie z myślą o praktyce weterynaryjnej.
Sprzęt został wyposażony w funkcje iSolo, umożliwiające obsługę przez jedną osobę – kontrolę głosową wyzwalania ekspozycji, wykonywanie i zakończenie badania w jednej aplikacji, sterowanie nożne, głosowe, ręczne oraz panel dotykowy. Proste włączanie jednym przyciskiem eliminuje ryzyko błędów, skraca czas pracy oraz ułatwia jednoosobową obsługę urządzenia.
Stół pływający w 4 kierunkach wytrzymuje ciężar do 80 kg, a detektor jest w pełni chroniony przed sierścią, brudem i wydzielinami fizjologicznymi. Bardzo wysoka częstotliwość pracy (460 kHz) zapewnia wysoką jakość obrazów przy niskiej dawce promieniowania. Wszystkie te szczegóły składają się na wysokiej jakości urządzenie, idealne do diagnostyki zwierząt towarzyszących i egzotycznych.
W ofercie systemów radiologicznych Medinco Weterynaria czeka także VetiPad M1, czyli cyfrowy detektor rentgenowski. To urządzenie, wraz z dedykowanym oprogramowaniem, pozwala na poprawę jakości obrazów uzyskiwanych sprzętem dostępnym w lecznicy. Umożliwia także ucyfrowienie systemów analogowych. VetiPad M1 to urządzenie odporne na upadek z 1 m, kurz, zabrudzenia oraz wodę i wydzieliny fizjologiczne, a jego waga to zaledwie 3,3 kg. Sprawdź naszą ofertę i przekonaj się o możliwościach urządzeń Mindray
FAQ – często zadawane pytania
1. Czy RTG dla zwierząt jest bezpieczne?
Tak, badanie RTG przeprowadzane przez specjalistów, którzy korzystają z nowoczesnych urządzeń, jest bezpieczne. Warto pamiętać, że nowoczesne aparaty rentgenowskie stosują minimalne dawki promieniowania, a samo badanie trwa bardzo krótko, co zmniejsza czas ekspozycji pacjenta na promieniowanie. Specjaliści dodatkowo stosują specjalne osłony na szczególnie narażone narządy. Wykonanie badania RTG wymaga jednak sedacji zwierzęcia, która może być obarczona niewielkim ryzykiem w niektórych przypadkach (np. podeszły wiek zwierzęcia, choroby). Badanie RTG wykonuje się jednak u pojedynczego zwierzęcia rzadko i w wyraźnej potrzebie, gdy korzyści (celna i szybka diagnoza) przewyższają ryzyko.
2. Jak przygotować zwierzę do badania RTG?
Na wizycie kontrolnej lekarz weterynarii powinien przekazać opiekunowi zwierzęcia szczegółowe wskazówki. Badanie RTG psa lub innego zwierzęcia nie wymaga golenia sierści. Jeśli zwierzę ma zostać poddane sedacji, konieczna jest wcześniej 12-godzinna głodówka oraz wykonanie badań krwi, a w niektórych przypadkach – także echa serca (zwierzęta starsze, z wadami serca lub predysponowane do takich problemów). W przypadku badania pęcherza moczowego warto, aby zwierzę nie załatwiało się przed badaniem. Należy zdjąć szelki, obrożę lub inne przedmioty z metalowymi elementami. Należy upewnić się, czy nie ma możliwości, by zwierzę było w ciąży.
3. Czy cyfrowe RTG w weterynarii jest lepsze od tradycyjnego?
Tak, cyfrowy rentgen dla psów i kotów oferuje lekarzom weterynarii szersze możliwości. Zapewnia lepszą jakość obrazu (wyższa rozdzielczość, większy kontrast), umożliwia cyfrową obróbkę zdjęcia, a to pozwala na dokładniejsze dostrzeżenie patologicznych zmian i postawienie diagnozy. Bardzo ważnym aspektem jest redukcja dawki promieniowania – aparaty cyfrowe RTG generują mniej promieniowania oraz umożliwiają szybsze wykonanie zdjęcia, dzięki czemu zwierzę jest poddawane krótszej ekspozycji na promieniowanie. Są także bardziej przyjazne dla środowiska, ponieważ podczas ich stosowania nie ma potrzeby wykorzystywania chemikaliów do wywoływania tradycyjnych klisz.
4. Czy można wykonać RTG kota w przypadku podejrzenia połknięcia ciała obcego?
Tak, zdjęcie rentgenowskie jest jednym z podstawowych narzędzi diagnostycznych w takiej sytuacji. Pozwala na zlokalizowanie ciała obcego, zwłaszcza jeśli jest to przedmiot metalowy, kamień, kość czy przedmioty o dużej gęstości. Warto jednak pamiętać, że niektóre drobiazgi (np. rzeczy wykonane z plastiku) mogą być słabiej widoczne na zdjęciu RTG kota, może być również konieczne wykonanie kilku zdjęć, zanim uzyskamy zadowalający efekt. W sytuacji, gdy RTG nie daje jasnego wyniku, konieczne mogą być dodatkowe badania, np. USG lub endoskopowe.
